Η ετυμολογία του τοπωνυμίου Λασίθι είναι άγνωστη. Πολλοί έχουν ασχοληθεί με το θέμα, αλλά οι προτεινόμενες ετυμολογίες δεν έλυσαν οριστικά αυτό το ζήτημα. Υπάρχουν οι παρακάτω εκδοχές για την προέλευση του ονόματος του Οροπεδίου:
πηγη oropedio.gr
- Ο Αντώνιος Γιάνναρης στη μελέτη του περί Ερωτόκριτου (1889, σ.3) βλέποντας τη βενετσιάνικη γραφή του ονόματος La Sithi και τη βενετσιάνικη γραφή της Σητείας La Sithia θεώρησε ότι πρόκειται για το ίδιο όνομα. Υποθέτει ότι το αρχικό όνομα ήταν Σίθι (Sithi) και ότι οι Βενετοί πρόσθεσαν το ιταλικό άρθρο la και έτσι έγινε Lasithi, όπως αναφέρεται στα βενετσιάνικα έγγραφα. Φυσικά, ο συλλογισμός δεν ευσταθεί. Οι Βενετοί αναφέρουν το όνομα Λασίθι από τον πρώτο χρόνο της εγκατάστασής τους στην Κρήτη, το 1211, όπως το άκουσαν και όπως το έλεγαν οι εντόπιοι. Όλα τα ονόματα των οικισμών της Κρήτης τα αναφέρουν, όπως ακούγονται και σήμερα.
- Ο καθηγητής Σ.Ε. Βασιλάκης πιστεύει ότι το Λασήθιον προέρχεται από το θέμα Λατο, της γνωστής πόλης Λατώ, με την προσθήκη της κατάληξης των εθνικών ονομάτων -ητης. Έτσι, δημιουργήθηκε η λέξη Λατο-ήτης > Λατήτης και το ουδέτερο Λατήτιον. (Βλ. «Κρητική Εστία», τεύχ. 45).
- Ο Τ.Α.Β. Spratt αναφέρει ότι το Λασίθι προέρχεται από το Λύττος (Lasethe derived from Lyttus) και μάλιστα από τον παραμορφωμένο τύπο του ονόματος Λύττος σε Xeethe, στο οποίο πρόσθεσαν οι Βενετοί το άρθρο la και έγινε La Xeethe > Lasethe. (Βλ. Spratt, Travels and Researches in Crete, τόμ. I, σ.202).
- Ο Στ. Ξανθουδίδης ασχολήθηκε με το θέμα, αλλά ούτε εκείνος κατέληξε σε βέβαιη ερμηνεία. Πιστεύει ότι είναι αμάρτυρος ελληνική λέξη και ότι πρέπει να σχετισθεί με τη λέξη λάσιος, επειδή είχε πολλά πυκνά (λάσια) δάση. ΄Η κατά τη γνώμη του μπορεί να προέρχεται από βυζαντινό επώνυμο Λασίθης, όπως αναφέρεται με το όνομα Lasitis και η επαρχία στην Creta Sacra (II, 237) κ.λπ. Το επώνυμο Λασίθης αναφέρεται και σε έγγραφο του 1380 του Λουκικού Αρχείου του Χάντακα, Bonomus Lassithi (βλ. El. Santschi, Regestes des arrets civils etc. σ.223).
- Η Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών στο Υπόμνημά της για τον τοπωνυμικό πλούτο της Κρήτης («Κρητικά Χρονικά», I', σ.400) αναφέρει ότι το τοπωνύμιο είναι προελληνικό εξ υποκορισμού.
- Την τελευταία έρευνα έκανε ο Γάλλος καθηγητής Paul Faure, πολύ γνωστός φίλος της Κρήτης. Ο Faure ασχολείται με την ανάγνωση της μινωικής γραφής Β και έχει γράψει μια μελέτη σχετικά με την ετυμολογία του τοπωνυμίου Λασίθι στη μνήμη του φίλου του, Λευτέρη Πλατάκη (D' ou vient le nome de Lasithi - a la memoire d' Eleutherios Platakis). Όπως υποστηρίζει, στις μινωικές πινακίδες της Κνωσού του 11ου αιώνα π. Χ. αναφέρεται πολλές φορές το τοπωνύμιο RA-SU-TO και δίνεται η πληροφορία ότι στα βουνά του βόσκουν κοπάδια πρόβατα και ότι οι βοσκοί προσφέρουν ζώα για τις θυσίες, μαλλί κ.λ.π. Η λέξη RA-SU-TO σύμφωνα με τα καθιερωμένα για τον τύπο αυτόν της γραφής αποδίδεται στα ελληνικά με τη λέξη Λάσυνθος (...qui est transcrit en grec, selon les conventios propres a ce type d' ecriture, par: λάσυνθος). Σύμφωνα με την ανωτέρω ερμηνεία της μινωικής λέξης RA-SU-TO σε Λάσυνθος, το όνομα Λασίθι είναι προϊστορικό του ενδεκάτου αιώνα π.Χ.
πηγη oropedio.gr